Miệt vườn

Tình cờ chiều, quán bên sông mịt mờ mây mưa, bất chợt hồi quang nhuộm hồng cả quãng sông đầy, ai không tận mắt nói mấy chẳng tin.

Tình cờ trưa, leo lên cầu Rạch Miễu phóng mắt về hai phía Tiền Giang, Bến Tre thấy quê mình đẹp lạ đẹp lùng bởi ngút ngàn xanh cây trái nổi bật dáng dừa, bất chợt nẩy vần thơ: ...Dung nhan dừa xanh gội chín dòng trong...

Tình cờ sáng, cao hứng đưa các bạn văn cao nguyên lên tầng cao Thị xã để ngắm bạt ngàn xanh tít tấp Bến Tre, Trà Vinh, Vĩnh Long. Bạn thảng thốt: Ôi ! Miệt vườn tuyệt đẹp.

Tình cờ, ngày lại ngày qua nhiều lần cùng bạn thơ qua lại đường vườn thảng thốt mê lộ. Bạn cùng ta than thở: Đi tới đi lui đi hoài chẳng tới, hoài thai mà chẳng sản sinh. Miệt vườn, viết rồi xóa, xoá rồi viết, chẳng "mô-tê-răng-rứa".

Duyên may một lần. Tắc tị héo bị, anh em văn nghệ rũ đại về quê mở trại sáng tác văn học thiếu nhi, nhờ “ăn tạm, ngủ nhờ, sáng tác thật” rồi đâm mê miệt vườn. Hỏi cụ thể mê gì hổng biết ?

Hổng biết mới mê. Sau đận đó, cứ có khách phương xa đến lại rủ về "Làng mang tên sông" chơi. Địa danh hành chính của "Làng mang tên sông" chỉ là Ấp Hàm Luông, xã Tân Phú, huyện Châu Thành, tỉnh Bến Tre. Nó chỉ là một ấp trong muôn ấp của làng quê Nam bộ, chỉ đặc biệt mỗi điều có gia đình anh Ba Lẹ "tự nguyện hoá" nhà mình thành Tụ điểm sinh hoạt văn hoá. Khách xa đến thăm, thân phụ anh Ba cặm cụi cắm hai hàng cờ đuôi nheo xanh đỏ vàng chào đón khách, mấy chị láng giềng gom góp tấm lòng "có chi dùng chi" cộng sẵn "rượu dì út" tiếp đãi khách quên đường về. Đôi ba lần khách quen ngủ lại võng có anh Ba thổi sáo ru. Nói anh Ba cực khổ làm tụi em ngại quá. Anh Ba nói tỉnh khô: Sao chơi với mấy ông văn nghệ riết mắc ghiền.

"Làng mang tên sông" có "Bà già thất thập cổ lai hy" đặt vè cả ấp. Ngại bỏ mất vốn quý dân gian, hết chừng năn nỉ Dì Mười cho tụi con ghi lại. Bà nói tỉnh queo: Thôi con, giờ đã nhiều người quá vãng nhắc lại chi tội nghiệp người đã khuất. Nhớ có lần, mời rượu bà già, bả cũng nói tỉnh queo: Đừng ép dì ăn, thủng thẳng để cho thơm rượu, khiến mấy "Thằng lưu linh" nghe sởn gai ốc.

Miệt vườn, có Cái Mơn nổi danh cây trái và hoa kiểng với "Sầu riêng Cái Mơn", "Cây giống Cái Mơn", "Kiểng Cái Mơn". Một đận Tết Nguyên đán gặp "Người Cái Mơn" lên thị xã bán hoa kiểng, hỏi mua mấy chậu hoa, chừng trả tiền dư có mấy ngàn, bâng quơ nói vui: Chút đỉnh lì xì cho mấy cháu. Nàng cả quyết: Tui chẳng nợ đâu, thôi anh nhận thêm chậu trúc xí huề vậy. Ôi trời! xí huề sao được, tết sau "Nàng mịt mùng tăm cá" hoá ra mình nợ hết biết đường trả.

Miệt vườn, có làng hoa Sa Đéc, một lần mình sóng đôi thăm "Vườn hồng Tư Tôn" gặp "Lãn ông chân chân" chuyện vãn dăm câu. Cụ đãi tụi mình món trà cúc. Hỏi tụi con mới quen, chưa mua gì mà sao ông ưu ái vậy? Ông cụ nói tỉnh rụi: Mấy đứa văn nghệ khỉ. Giỏi thì trả ông mấy câu thơ là được. Tụi mình làm thinh. Đành nợ trà cúc.

Miệt vườn... Miệt vườn... Biết nói sao cho hết! Biết nói sao cho đủ, cho vừa. Ví như mới đây đưa người bạn gái cách nửa vòng trái đất về thăm Cồn Phụng (Cồn Đạo Dừa), lại mắc nợ câu vọng cổ "... Em, con gái miệt vườn nói thương thiệt là thương..." ./.

Cát Hoàng