"Săn" học bổng lớn

Một trong những nước có chương trình học bổng dành cho sinh viên VN khá hoàn chỉnh gồm nhiều bậc học khác nhau là Nhật Bản. Trong đó, quan trọng nhất phải kể đến học bổng Chính phủ Nhật Bản, còn gọi là học bổng MEXT hoặc học bổng Monbukagakusho. Học bổng được chia thành năm loại chủ yếu: sau ĐH, ĐH, CĐ, trung học chuyên nghiệp, thực tập sinh tiếng Nhật và văn hóa Nhật Bản.

Đa dạng cơ hội

Có nhiều cách để sinh viên VN tiếp cận học bổng này. Đầu tiên là thông qua kênh Đại sứ quán Nhật Bản tại VN. Với cách này, Bộ Giáo dục - đào tạo VN sẽ tuyển chọn ứng viên rồi tiến cử cho Đại sứ quán Nhật Bản để tuyển chọn lại, rồi gửi hồ sơ về Bộ Khoa học - giáo dục Nhật Bản. Sinh viên cũng có thể thông qua các trường đại học tại Nhật Bản để nộp hồ sơ. Từ đó, các trường sẽ tiến cử hồ sơ lên Bộ Khoa học - giáo dục Nhật Bản. Ngay cả du học sinh đang du học tự túc tại Nhật Bản cũng có thể nhận được học bổng này. Các trường đại học Nhật Bản sẽ tiến cử để những du học sinh có thể học tiếp lên cao.

Theo Lãnh sự quán Nhật tại TP.HCM, từ khi thực hiện chương trình học bổng này đến nay đã có khoảng 55.000 sinh viên từ 145 quốc gia và lãnh thổ trên thế giới được nhận học bổng. Riêng với VN, thống kê từ năm 2004 đến nay đã có 530 du học sinh được nhận học bổng. Cô Nguyễn Thu Hằng - cán bộ phụ trách văn hóa thông tin (Lãnh sự quán Nhật), cho biết không có sự phân hóa rõ rệt trong việc chọn ngành nghề của những người xin học bổng Chính phủ Nhật Bản, những người này chọn học rất nhiều ngành nghề từ khoa học kỹ thuật đến các ngành xã hội.

Một học bổng khác khá quan trọng là học bổng phát triển nguồn nhân lực (JDS). Đây là chương trình được thực hiện theo nguồn viện trợ không hoàn lại (ODA) của Chính phủ Nhật Bản, đào tạo thạc sĩ trong khoảng hai năm bằng tiếng Anh. Các lĩnh vực tiếp nhận thường là luật, kinh tế, quản trị kinh doanh, nông nghiệp và phát triển nông thôn, công nghệ thông tin, chính sách môi trường, chính sách công/hành chính công, quan hệ quốc tế.

"Hoành tráng" không kém là các chương trình học bổng của Úc, với các học bổng đã quen thuộc với nhiều sinh viên VN như học bổng Endeavour, học bổng năng lực lãnh đạo Úc (ALA) và học bổng phát triển Australia (ADS). Mỗi học bổng có những đặc trưng riêng: học bổng Endeavour dành cho mọi đối tượng và lĩnh vực ngành nghề, học bổng ADS có một số ưu tiên dành cho lĩnh vực quản lý nhà nước và phát triển nông thôn. Điều cần lưu ý là những học bổng này không chỉ trao ở VN nên tính cạnh tranh rất cao.

Những "đích ngắm"

Học bổng Chevening hiện đang được rất nhiều sinh viên quan tâm. Đây là chương trình được Bộ Ngoại giao Anh tài trợ, hiện đang hoạt động tại hơn 120 nước với nhiều hình thức khác nhau. Theo thống kê của Hội đồng Anh tại VN, từ năm 1993 đến nay đã có 246 sinh viên VN được nhận học bổng này, trung bình mỗi năm có 15-20 suất học bổng được trao. Bậc đào tạo chủ yếu của chương trình này là thạc sĩ và thường kéo dài trong một năm. Những khóa học ưu tiên cho chương trình có nội dung góp phần vào việc thực hiện chính sách đối ngoại toàn cầu của Vương quốc Anh. Trong đó, những ngành học được gợi ý như: kinh tế, hành chính công, luật/nghiên cứu tư pháp, báo chí, khoa học chính trị, an ninh quốc tế, tài chính ngân hàng, quan hệ quốc tế...

Cô Trần Thị Hồng Gấm, cán bộ Hội đồng Anh tại Hà Nội, đánh giá sự lựa chọn ngành nghề của các ứng viên đăng ký học bổng trong thời gian qua là tương đối đa dạng. Cô lưu ý thêm trong thời gian tới nếu các ứng viên nào chọn những ngành học liên quan đến việc thực hiện chính sách đối ngoại toàn cầu của Vương quốc Anh đối với VN chắc chắn sẽ có nhiều lợi thế hơn.

Đối với những sinh viên ấp ủ du học Hoa Kỳ, học bổng VEF cũng là một đích ngắm tốt. Chương trình này dành cho những sinh viên VN xuất sắc muốn học thạc sĩ hoặc tiến sĩ tại các trường đại học hàng đầu của Hoa Kỳ với các chuyên ngành: toán, lý, hóa, sinh học, y tế cộng đồng, công nghệ thông tin và cơ khí. Mỗi năm, có 40 ứng viên được lựa chọn dựa trên cơ sở năng lực, khả năng ngoại ngữ và những đóng góp tiềm năng về khoa học cho ngành giáo dục và nghiên cứu. Tuy ít được phổ biến nhưng Hà Lan cũng có chương trình học bổng khá lớn dành cho một số nước, trong đó có VN. Đó là các học bổng như DELTA, NFP hay Huygens. Các chương trình học bổng này dành cho nhiều khóa đào tạo khác nhau như các khóa ngắn hạn, ĐH, thạc sĩ, tiến sĩ...

Hùng Thuật