Shinzo Abe với sứ mệnh lịch sử
Ảnh: AP
Một quốc gia không có bộ quốc phòng như Nhật, về đối ngoại thì tham vọng một vị trí trong thường trực Hội đồng Bảo an LHQ đến nay vẫn còn nhiều vật cản.
Chưa bao giờ nước Nhật cần những thành tựu đối ngoại hơn bây giờ. Dù là nền kinh tế lớn thứ hai thế giới với nhiều thành tựu khiến các nước ngưỡng mộ, nước Nhật vẫn đau đáu với nỗi niềm cường quốc không hoàn chỉnh.
Kể từ sau Chiến tranh thế giới thứ 2, các mốc chuyển đối ngoại lớn của Nhật với học thuyết Fukuda (1977), học thuyết Miyazawa (1993) và học thuyết Hashimoto (1997) đều hướng về xác lập vị trí của Nhật trên trường quốc tế.
Những cú sốc của cuộc khủng hoảng tài chính nửa cuối thập niên 1990 khiến Nhật Bản phải tạm gác những mơ ước đó nhưng sau những thành tựu phát triển dưới thời cựu thủ tướng Junichiro Koizumi, giờ là lúc để Thủ tướng Abe thực hiện tiếp ước mơ “vị thế” cho người Nhật.
Đây là thời khắc tương đối đặc biệt khi các thế lực kinh tế mới nổi như Ấn Độ, Brazil, Nam Phi đều đấu tranh để có một trật tự mới ở thường trực Hội đồng Bảo an nhằm phản ánh đúng những thay đổi trật tự trong quan hệ quốc tế. Nếu chậm trễ, nước Nhật có thể bỏ lỡ cơ hội đặc biệt này.
Ở Đông Bắc Á, người Hàn Quốc đã giành được thắng lợi đối ngoại quan trọng ở diễn đàn LHQ với việc Ngoại trưởng Ban Ki Moon hầu như đã chắc chắn sẽ trở thành tổng thư ký mới của LHQ, chính sách “Ánh dương” của cựu tổng thống Kim Dae Jung ít nhiều đã giúp hai miền Triều Tiên xích lại gần nhau hơn. Với Trung Quốc, Tổ chức hợp tác Thượng Hải và khối mậu dịch FTA đang thành hình với ASEAN là những thành tựu cơ bản, chứng tỏ trong đối ngoại họ ưu thế hơn người Nhật.
Thời cơ và thách thức đang đón chờ người Nhật. Các nhà phân tích nói việc lựa chọn công du Đông Á trong chuyến xuất ngoại đầu tiên đã là thành công của ông Abe, tuy vậy sẽ vẫn cần một độ lùi thời gian nữa để chúng ta nhìn nhận sự đúng đắn trong chính sách đối ngoại của vị thủ tướng trẻ nhất trong lịch sử Nhật Bản này.
Thanh Tuấn