Biệt thự Cầu Đá ở Nha Trang

Đây là một công trình kiến trúc độc đáo, có sự kết hợp hài hòa giữa phong cách kiến trúc phương Tây với nghệ thuật hoa viên phương Đông. Cụm di tích này từng là nơi nghỉ dưỡng của vua Bảo Đại và Nam Phương hoàng hậu mỗi khi đến phố biển Nha Trang.

Biệt thự Cầu Đá được xây dựng trên ba ngọn đồi của núi Chụt, nhô ra giữa biển xanh, thuộc phường Vĩnh Nguyên, thành phố Nha Trang. Khu biệt thự này nằm ở vị trí đắc địa nhất vịnh biển Nha Trang. Từ xa, núi Chụt chạy dài theo bờ biển giống như con rồng xanh khổng lồ ôm lấy phố biển, ba ngọn đồi nhô lên mỏm núi giống như đầu rồng đang vươn ra giữa biển xanh.

Biệt thự Cầu Đá gắn liền với sự ra đời của Viện hải dương học Đông Dương (hiện là Viện hải dương học Nha Trang). Năm 1923, người Pháp đã xây dựng một cụm biệt thự trên núi Chụt để làm nơi ăn ở cho các nhà hải dương học đến nghiên cứu vùng biển Đông Nam Á, bởi Nha Trang gần trung tâm điểm của biển Đông, nơi hội tụ các quần thể sinh vật biển đa dạng và phong phú. Từ đó, núi Chụt hoang sơ đã dần mọc lên năm ngôi biệt thự trên đỉnh đồi và ba nhà làm việc, nghiên cứu thực nghiệm khoa học dưới chân đồi, sát mé biển.

Người Pháp đặt tên (bằng tiếng Pháp) cho các ngôi biệt thự theo tên các loài cây, hoa trồng quanh vườn: Biệt thự thứ nhất ở ngọn đồi cuối cùng của mỏm núi Chụt nhô ra biển xa nhất là “Les Agaves” - Xương Rồng, biệt thự thứ hai ở ngọn đồi tiếp theo là “Les Frangipaniers” - Bông Sứ; 3 biệt thự còn lại nằm trên ngọn đồi thứ 3 là: “Les Bouguinvillés” - Bông Giấy, “Les Flamboyants” - Phượng Vĩ, “Les Badamniers” - Cây Bàng.

Chủ nhân đầu tiên của biệt thự Xương Rồng là tiến sĩ A.Crem, người Đức. Ông là vị giám đốc đầu tiên của Viện hải dương học Nha Trang.

Bãi tắm thuộc khu vực Lầu Bảo Đại, nằm về hướng nam biệt thự Xương rồng (Nghinh Phong lầu)

5 ngôi biệt thự ở Cầu Đá có kiểu dáng kiến trúc khác nhau nhưng đều hài hòa với cảnh sắc thiên nhiên xung quanh. Trong đó, 2 ngôi biệt thự Nghinh Phong và Vọng Nguyệt đẹp nhất nên mới được chọn làm nơi nghỉ mát của vua Bảo Đại và hoàng hậu Nam Phương. Cả 2 ngôi biệt thự này đều được xây dựng theo nghệ thuật kiến trúc cổ điển Pháp có sự kết hợp hài hòa giữa nghệ thuật hoa viên và nghệ thuật xây dựng cung điện.

Biệt thự Nghinh Phong có dáng hình hộp chữ nhật, cao 2 tầng, cửa chính của biệt thự quay về hướng Đông. Từ sân trước của biệt thự có 2 đường vòng theo hai hướng xuống chân đồi. Đường vòng hướng Tây trải nhựa men theo sườn đồi đi xuống. Đường vòng hướng Nam là đường bậc thang dẫn đến bãi tắm “Hoàng hậu”, giữa đường này nơi gành biển có hòn đá tảng to là nơi vua Bảo Đại thường ngồi tận hưởng thú vui câu cá.

Biệt thự Vọng Nguyệt nằm ở đồi thứ 2 cũng cao 2 tầng và có dáng hình hộp chữ nhật. Khi vua Bảo Đại còn ở đây, tầng trệt được dùng làm phòng họp, chiêu đãi quan khách; tầng trên là nơi nghỉ ngơi của vua và hoàng hậu. Phía trên sân thượng là nơi vua và hoàng hậu đón gió, ngắm trăng lên. Mặt tiền biệt thự quay về hướng Bắc, nên đứng ở đây có thể nhìn rõ toàn cảnh Nha Trang. Cửa hướng Đông của Vọng Nguyệt có đường đi sang Nghinh Phong được tạo dáng thành hoa viên. Bao quanh 2 ngôi biệt thự có nhiều cây cổ thụ như me, bàng, phượng, sứ… xòe tán rộng phủ mát một vùng. Cây cảnh, hoa, cỏ xanh đều được bố trí thành từng mảng lớn, bố cục chặt chẽ, tính thẩm mỹ cao.

Sau khi Hiệp định Genève được ký kết, gia đình tổng thống Ngô Đình Diệm là chủ nhân mới của hai khu biệt thự Xương Rồng và Bông Sứ. Bà Trần Lệ Xuân - phu nhân cố vấn Ngô Đình Nhu - đã đặt tên mới cho biệt thự Xương Rồng là Nghinh Phong và Bông Sứ là Vọng Nguyệt. Từ sau năm 1975, Lầu Bảo Đại đã mở cửa đón và phục vụ khách tham quan du lịch.

Cảng Nha Trang nhìn từ Lầu Bảo Đại

Năm tòa biệt thự được xây dựng theo kiến trúc của Pháp trong khuôn viên rộng 12ha, ẩn mình dưới những tán cây bàng tỏa bóng mát quanh năm. Kiến trúc và cảnh quan hài hòa tạo cho du khách cảm giác thoải mái, phiêu bồng mỗi khi ghé thăm. Tại những tòa biệt thự này, du khách có thể nhìn ra biển xanh với những hòn đảo lớn nhỏ nhấp nhô. Khuôn viên Lầu Bảo Đại ôm một vòng cung tạo ra eo biển nhỏ với những rặng dừa, biển xanh cát trắng nắng vàng. Đến Lầu Bảo Đại vào mùa hè, các loài hoa đua nhau khoe sắc, đặc biệt là phượng vĩ. Từ Lầu Bảo Đại, du khách có thể thả tầm nhìn ra xa, ngắm toàn bộ thành phố biển Nha Trang với những cảnh quan tuyệt đẹp.

Hiện nay, biệt thự Cầu Đá trở thành Khu du lịch Bảo Đại, một điểm du lịch thu hút nhiều du khách trong và ngoài nước đến tham quan, nghỉ dưỡng.

ItaExpress (tổng hợp)