Thung lũng Mai Châu

Từ Hà Nội đi 70 km đến thị xã Hoà Bình, đi tiếp 60 km nữa đến Mai Châu. Ở đoạn đường thứ hai này du khách sẽ vượt qua dốc Cun dài 15 km. Gọi là dốc nhưng không phải một lần lên dốc là xong, thực ra đây là một đèo cao, có lúc tưởng như ôtô đang đi vào một biển mây. Khi lên đến đỉnh đèo, không ai qua đây là không dừng lại ngắm cảnh. Huyện lỵ Mai Châu xinh đẹp hiện ra dưới tầm mắt du khách: một thung lũng xanh rờn cây lá, đồng lúa và những nếp nhà sàn đều tăm tắp như xếp hàng chào đón khách.

Ngoằn ngèo dốc Cun

Trên đỉnh đèo, một dãy lán nhỏ được đồng bào dân tộc chọn làm nơi họp chợ. Đây là nơi để đồng bào địa phương mua bán trao đổi các sản phẩm nông nghiệp của họ: vài bó rau, vài quả nhót, một gánh củi, dăm ống cơm lam…

Còn cách chân đèo về phía Sơn La chừng 5km, phía trái đột ngột hiện ra thung lũng Vàng. Trên đỉnh đèo nhìn xuống dưới, thấy mát mắt khi cạnh những con đường ngoằn ngoèo là những ruộng lúa xanh ngát trải dài trong thung lũng. Những bản của đồng bào dân tộc nằm xen kẽ nhau trên những ruộng lúa...

Thung lũng Mai Châu

Nhà sàn ở đây Mai Châu cao ráo, sạch sẽ. Sàn nhà cách mặt đất khoảng 1,5 m bằng những cột gỗ chắc chắn. Khách đến nhà múc nước rửa chân trước khi bước lên cầu thang. Sàn nhà bằng tre hoặc bương, mái nhà lợp lá gồi hoặc lá mây. Các cửa sổ trong nhà có kích thước khá lớn để đón gió mát và cũng là nơi để chủ nhà treo các giò hoa phong lan, lồng chim cảnh.

Một khung dệt vải thổ cẩm được đặt cạnh một ô cửa sổ. Đây là nơi làm việc của cô con gái lớn. Người con trai hỏi vợ chỉ cần nhìn lên giá xếp chăn đệm gối sạch sẽ với những màu sắc hoa văn trang trí là biết được sự chăm chỉ và tài nữ công của người vợ tương lai. Còn cô gái, muốn biết về người con trai sắp làm chồng mình thì nhìn lên các cột nhà, nếu thấy vô số vảy cá to và nhất là nhiều đuôi cá dán lên cột thì hãy yên tâm là người con trai trong nhà này lao động giỏi, bắt được nhiều cá.

Nhà sàn Mai Châu nhìn từ trên núi cao xuống

Bạn là khách, sẽ được ông chủ nhà trải chiếu hoa mời ngồi, rồi bày ra giữa chiếu một vò rượu cần bằng nếp cẩm. Còn bà chủ nổi lửa đồ xôi trong cái chõ cao lênh khênh của người Thái. Nhìn qua cửa sổ bạn sẽ thấy ở dưới đất có một ao cá nhỏ hình vuông sát chân cột nhà, những con cá đang bơi lặn ăn mồi trong nước ao trong vắt. Ông chủ sẽ dành cho bạn quyền chỉ vào con cá nào, ông sẽ bắt đúng con đó cho vào nồi cháo cá.

Sang bản Lát, nơi có 25 nhà sàn làm du lịch, cụ ông Hà Văn Đội cho hay, ngày xưa, cụ chuyên lên núi săn thú bằng nỏ và bây giờ, cũng làm nỏ nhưng là để bán cho du khách. Mỗi tháng, cụ Đội làm được 3 bộ tên nỏ, bán trên 300.000 đồng. Món cơm nếp trong ống lam của Mai Châu, do có nước dừa nên thơm ngon vô cùng, được bán với giá 2.000 đồng/ống. Đêm về, trên sàn nhà bằng nứa, bên bếp lửa ấm cúng, đội xòe của bản Pom Coọng làm ngất ngây du khách. Du khách có thể ăn măng nướng, thịt heo nướng, gà gói lá dong, cá suối hấp... và say men rượu cần.

D.D (Tổng hợp)