Xuất khẩu gặp khó

Suy thoái kinh tế, sức mua ở thị trường quốc tế giảm sút là một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng trên sau nhiều năm xuất khẩu tăng trưởng ổn định.

Người chờ việc

Ông Phùng Ngô, giám đốc Công ty may BH (Q.Gò Vấp), cho biết từ đầu năm đến nay đơn hàng xuất khẩu của công ty giảm tới 30% so với cùng kỳ năm ngoái. Không giống như mọi năm đơn hàng được ký cả năm, nay đơn hàng chỉ gói gọn trong từng tháng, làm tới đâu biết tới đó.

Theo ông Ngô, hiện công ty chỉ có đơn hàng đến tháng 8, “còn sau đó chưa biết công nhân sẽ ra sao...” - ông Ngô nói. Từ chỗ có 400-500 công nhân, hiện công ty còn không tới 120 công nhân và số lượng này đang teo tóp dần từ nay đến cuối năm.

Tương tự, gần 3.000 công nhân của Công ty cổ phần công nghiệp Đông Hưng (KCN Tân Đông Hiệp A, Dĩ An, Bình Dương) tạm thời chỉ biết có việc đến hết tháng 9 tới. Ông Nguyễn Văn Lê, phó tổng giám đốc công ty, cho biết sáu tháng đầu năm 2012 công ty chỉ xuất khẩu được 1,5 triệu đôi giày vải, tương ứng 15 triệu USD.

“So với cùng kỳ năm ngoái, lượng đơn đặt hàng công ty chỉ bằng 70%, và mục tiêu xuất khẩu 40 triệu USD của năm 2012 chắc khó đạt” - ông Lê lo lắng. Không phải đến bây giờ đơn hàng mới gặp khó, theo ông Lê, tín hiệu đơn hàng khó khăn đã “phát” đi từ cuối năm 2011. Ông Lê cho biết khách hàng của các thị trường trọng điểm ở châu Âu, Mỹ đều rút bớt lượng đặt hàng vì sức mua của họ cũng kém.

Theo ông Phạm Xuân Hồng, phó chủ tịch Hiệp hội Dệt may VN (Vitas), tính đến thời điểm hiện tại, đơn hàng chung của toàn ngành dệt may giảm trên 10% so với cùng kỳ 2011. Giảm nhiều nhất là các doanh nghiệp nhỏ và vừa với mức giảm phổ biến 20-30%. Với các doanh nghiệp quy mô lớn, mức giảm dao động 5-10%.

Ông Phạm Phú Cường, tổng giám đốc Tổng công ty cổ phần may Nhà Bè (NBC), xác nhận sáu tháng đầu năm 2012, tổng kim ngạch xuất khẩu của Nhà Bè chỉ mới đạt 49% so với mục tiêu đặt ra. “Đơn hàng của các thị trường truyền thống giảm khoảng 15% so với cùng kỳ năm ngoái, nên chúng tôi đang nỗ lực tìm kiếm các đơn hàng từ những thị trường mới để đắp vào” - ông Cường nói.

Trong khi đó, ông Lê Tiến Trường, phó tổng giám đốc Tập đoàn Dệt may VN (Vinatex), cho biết đến hết tháng 6-2012, tổng kim ngạch xuất khẩu của các thành viên trong tập đoàn đạt 1,26 tỉ USD, chỉ đạt 48% kế hoạch năm.

Tìm thị trường ngách

Trước tình hình trên, nhiều doanh nghiệp đã phải xoay xở tìm kiếm khách hàng, thị trường mới. Ông Phạm Phú Cường cho biết với NBC, Nga là thị trường mới khai thác được từ đầu năm 2012 khi khủng hoảng đơn hàng chớm nổ ra. “Chúng tôi đã tự mình đi tiếp thị tại các hội chợ ngành quốc tế, tự tìm đến đối tác để chào hàng trên website của họ” - ông Cường chia sẻ. Với lượng hàng xuất 400.000 sản phẩm/tháng, ông Cường cho biết hiện các thỏa thuận đã được đối tác Nga chốt lại đến hết năm 2012, thậm chí sang cả quý 1-2013 dù các hợp đồng hầu hết chỉ là gia công.

Công ty cổ phần công nghiệp Đông Hưng cũng khai thác được hai thị trường mới là Trung Đông, Nam Phi. Dù các đơn hàng xuất chỉ mang tính chất thăm dò, nhưng theo nhận định của ông Nguyễn Văn Lê, “nếu chịu khó đeo bám chắc chắn sẽ thu được kết quả khả quan trong thời gian tới”.

Chọn một hướng đi khác là nhượng quyền thương hiệu, đồng thời cung ứng sản phẩm cho đối tác nước ngoài bán luôn sản phẩm của mình là cách mà Công ty cổ phần Thời Trang Việt đang làm. Ông Lâm Thanh Dũng, giám đốc kinh doanh, cho biết tính từ cuối năm 2010 đến nay, công ty đã mở được bốn cửa hàng kinh doanh sản phẩm của mình tại Mông Cổ, Ai Cập, Pháp và Úc.

“Các đối tác đến VN xem lần lượt các bộ sưu tập thời trang của chính chúng tôi thiết kế và sản xuất. Khi chọn được mẫu ưng ý, chúng tôi sẽ xuất khẩu sang cho họ những mẫu này bằng thương hiệu Ninomaxx” - ông Dũng nói.

TRẦN VŨ NGHI - ĐÌNH DÂN