Giá dầu thế giới cao ngất ngưởng

Lý do cơ bản khiến giá dầu tăng lên gấp mười lần trong vòng chưa đầy 10 năm là do nhu cầu, ít nhất là từ Trung Quốc và Ấn Độ, đã và đang tăng lên nhanh chóng, trong khi lượng cung vẫn chưa thay đổi. Động lực này khác hẳn so với những cú sốc về nguồn cung của những năm 1970. Vì các tài xế xe tải và hành khách sử dụng phương tiện công cộng không thể dễ dàng ngừng việc đi lại, do đó thậm chí chỉ một đợt sụt giảm nhỏ trong nguồn cung cũng có thể gây ra những biến động lớn về giá dầu.

Cung khan hiếm và cầu tăng cao đã làm cho giá cả dầu ở các thị trường tăng lên. Giá tại các điểm giao dịch giao ngay còn cao hơn mức giá giao sau vài tháng. Điều này sẽ tạo ra nỗi lo lắng đặc biệt về vấn đề nguồn cung ngắn hạn, trong lúc có bằng chứng về nạn đầu cơ và sự lo lắng của các khách hàng đặt vào các cổ phiếu đã đẩy giá lên cao. Mức giá tại nơi giao hàng có thể tăng hoặc giảm trong tương lai gần, nhưng cũng có thể trở về các mức giá thấp và ổn định trong một thời gian.

Giá dầu cao sẽ anh hưởng nghiêm trọng đến nền kinh tế thế giới. Theo đó, các nhà xuất khẩu ròng về dầu hỏa trở nên giàu có - các nhà sản xuất dầu ở Trung Đông có thể mua xe hơi Đức, quần áo Pháp và cổ phiếu Bộ Ngân khố Hoa Kỳ nhiều hơn. Trong khi các nhà nhập khẩu ròng lâm vào tình cảnh khó khăn, họ phải dành tiền cho việc mua dầu với giá ngày càng đắt đỏ và phải hạn chế việc mua các hàng hóa khác.

Việc giá dầu tăng cao gây ra lạm phát lâu dài. Sự tăng giá dầu cần được bù đắp bằng việcgiảm giá các mặt hàng hiện nay có ít nhu cầu. Nhưng nếu giá cả không được điều chỉnh một cách cân đối, hoặc nếu các công nhân đòi tăng lương để bù đắp cho việc giá dầu tăng, thì sẽ kích thích lạm phát. Mặt khác, các phương tiện vận tải trọng yếu, tốn dầu có thể phải được loại bỏ: chẳng hạn các loại xe thể thao có vòng đời cao, phương tiện vận chuyển trong nông nghiệp và các nhà máy điện chạy bằng dầu… Tuy nhiên, những thay đổi đó cũng có thể làm thiệt hại cho nền kinh tế.

Nền kinh tế thế giới hiện vẫn chưa bị tác động mạnh do giá dầu tăng. Vì rằng, trong tính toán cho thấy hiện nay số lượng hàng hóa được sản xuất trên một thùng dầu nhiều hơn so với những năm 1970, do đó giá dầu tăng cao ít làm tổn hại kinh tế. Điều đó có thể đúng, nhưng nếu giá dầu tăng cao hơn nữa thì điều này kém sức thuết phục. Phần đóng góp sản lượng kinh tế của các nước nhập khẩu phải lệ thuộc vào dầu hỏa đã tăng lên đáng kể.

Đối với các nước giàu, giá dầu 125 Mỹ kim một thùng đã có ảnh hưởng đáng kể đến tăng trưởng kinh tế. Đối với các nước nghèo, cùng với giá thực phẩm tăng cao, thì sẽ càng nghèo thêm. Nguồn cung dầu cần phải tăng lên để đáp ứng nhu cầu tiêu dùng, nhưng nếu điều này không xảy ra, thì giá dầu ở mức 200 Mỹ kim một thùng là chuyện dễ hiểu. Và như thế sẽ gây ra sự sụp đổ kinh tế nghiêm trọng, sự căng thẳng quốc tế và sự khủng hoảng tiền tệ cho những quốc gia nghèo.

Thao Nguyễn (theo The Financial Times)