Một loại khí trong tự nhiên có tác hại giống khói thuốc
Nguồn: tijil.org
Ra-đông đã được Trung tâm Nghiên cứu Ung thư quốc tế thuộc Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) xếp vào danh sách các tác nhân gây ung thư phổi.
Hút thuốc lá được coi là thủ phạm chính gây ung thư phổi hiện nay.
Tuy nhiên, theo cảnh báo của Tuần san Dịch tễ học Pháp số ra đặc biệt trong tháng 5, dường như do quá tập trung vào nguyên nhân này mà người ta đã bỏ quên tác hại tương tự của một nhân tố khác sẵn có trong tự nhiên, cũng có nguy cơ gây ung thư tương đối cao, đó là khí ra-đông. Ra-đông là chất khí không mùi, được tạo ra trong quá trình phân rã của chất phóng xạ ra-đi (ký hiệu khoa học Rd) từ vỏ Trái Đất, và tích tụ với mật độ khá cao tại những nơi cư trú có điều kiện thông gió kém. Chất khí này đã được Trung tâm Nghiên cứu Ung thư quốc tế thuộc Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) xếp vào danh sách các tác nhân gây ung thư phổi.
Tác giả của bài viết đăng trên tạp chí trên là hai chuyên gia Zhanat Carr thuộc WHO, và Hajo Zeeb thuộc Đại học Mayence (Đức). Họ khuyến cáo cộng đồng quốc tế cần thực hiện các biện pháp ngăn ngừa khí ra-đông song song với cuộc chiến chống hút thuốc lá trên toàn cầu. Cuối năm 2004, một tạp chí y học Anh đã công bố kết quả công trình nghiên cứu của nhà khoa học Sarah Darby thuộc Đại học Oxford (Anh), cho thấy có tới 9% trường hợp tử vong do ung thư phổi tại 9 nước châu Âu được cho là do khí ra-đông gây ra. Nếu mật độ ra-đông tại một khu vực nào đó tăng thêm 100 Bq trong một mét khối không khí, nguy cơ gây ung thư đối với những người thường xuyên sống trong khu vực sẽ tăng thêm 8,4%.
Một nghiên cứu khác do Viện Vệ sinh dịch tễ Pháp thực hiện cũng cho thấy ra-đông là nguyên nhân của từ 5 đến 12% trường hợp tử vong vì ung thư phổi tại nước này. Các nhà khoa học cảnh báo nếu người hút thuốc lá sống trong môi trường có nồng độ khí ra-đông cao thì nguy cơ ung thư phổi càng tăng. Trong cùng môi trường có nồng độ ra-đông như nhau, nguy cơ mắc bệnh ung thư ở người hút thuốc lá sẽ cao hơn ở người không hút thuốc tới 25 lần.
Theo một số tài liệu khoa học, trong điều kiện bình thường, nồng độ ra-đông trung bình vào khoảng 10 Bq/m3 không khí.
Tuy nhiên, nồng độ khí này có thể tăng lên hàng chục, thậm chí hàng trăm lần trong điều kiện sương mù, có tuyết hoặc vào ban đêm.