Căng thẳng bài toán thương mại Trung - Mỹ

Sau cuộc họp không thu được kết quả vào tháng 12.2006 cũng như trước sức ép mạnh mẽ từ Quốc hội Mỹ, lần này Bộ trưởng Paulson đã sắp xếp để bà Ngô gặp gỡ với những nghị sĩ lưỡng viện chịu trách nhiệm hoạch định chính sách thương mại trước khi bước vào cuộc họp chính thức.

Dự kiến một cuộc tranh luận nảy lửa sẽ diễn ra tại Quốc hội Mỹ vào hôm nay. Giới nghị sĩ Mỹ đã ra thông điệp hết sức rõ ràng rằng nếu đoàn Trung Quốc không đưa ra được các tín hiệu hoặc hành động xác thực về những vấn đề mà Quốc hội Mỹ quan tâm thì sẽ phải đón nhận kết cục không mấy tốt đẹp.

Vậy phía Mỹ đang chờ mong điều gì trong cuộc đối thoại kinh tế chiến lược Trung - Mỹ? Đó là Trung Quốc phải nới lỏng hơn trong việc kiểm soát giá của nhân dân tệ (NDT) để từ đó tiến tới cho phép thị trường quyết định giá của đồng tiền này. Chính quyền ông Bush cho rằng chính việc Bắc Kinh tác động để giá NDT giữ ở mức quá thấp so với đồng USD đã dẫn đến kết quả là thâm hụt mậu dịch kỷ lục của Mỹ với Trung Quốc ở mức 232,5 tỉ USD vào năm ngoái.

Nhiều nghị sĩ Mỹ đã đưa ra hàng chục biện pháp đối phó với Trung Quốc, trong đó có các đơn kiến nghị yêu cầu Mỹ thông qua đạo luật cấm vận nếu Trung Quốc không đồng ý để NDT tăng từ 10% trở lên, so với mức hiện tại là dưới 8%.

Vào ngày 18.5, chính quyền Bắc Kinh đột ngột tuyên bố mở rộng biên độ tăng và giảm giá trong ngày của NDT so với USD. Tuy nhiên, bên cạnh món quà "khiêm nhường" mà Trung Quốc dành cho Mỹ trước khi đến Washington, giới phân tích dự đoán rằng Trung Quốc khó có thể đồng ý các điều khoản nhằm nhanh chóng kéo lại cán cân mậu dịch vốn đang lệch khủng khiếp về phía Trung Quốc.

Theo đó, Trung Quốc sẽ không thay đổi chính sách "từ từ và bước nhỏ" về giá trị NDT. C.Yeutter, một nhà đàm phán thương mại kỳ cựu của Mỹ, đánh giá cuộc gặp Trung - Mỹ mang ý nghĩa hết sức quan trọng đối với quan hệ kinh tế song phương và quyết định dùng luật pháp không phải là giải pháp tốt cho hoàn cảnh hiện nay.

Theo Bộ trưởng Paulson, Mỹ luôn muốn thúc đẩy mọi chuyện lẹ làng thì Trung Quốc lại muốn diễn ra từ từ trong một khoảng thời gian dài. Ông cũng cho rằng việc giảm căng thẳng về thương mại với Trung Quốc chỉ là vấn đề thời gian, nhưng xem ra thời gian chẳng còn mấy cho vị bộ trưởng này. Nếu cuộc họp trên không đem lại được kết quả khả quan ít nhiều như Mỹ mong đợi, ông Paulson khó có thể ngăn chặn sự can thiệp của Quốc hội.

Thụy Miên