Thói hư tật xấu 8X Việt trong mắt người nước ngoài

Cuộc trao đổi với ba bạn trẻ người nước ngoài nhưng đã có thời gian khá dài sống ở Việt Nam và đặc biệt, họ đã từng ăn tết ở Việt Nam đáng để chúng ta phải suy nghĩ.

Martha Lackritz (Ti Ta hay Thạch Thảo)

Hình như trong mắt Ti Ta, 8x Việt toàn là những ưu điểm? Hay vì một lý do tế nhị nào đó mà bạn cảm hấy khó nói?

Chúng ta đã giao hẹn là sẽ hỏi thẳng trả lời thật mà! Ngay cả với những người bạn VN của tôi, nếu nhận thấy họ có gì không đúng, tôi lập tức góp ý liền.

Đại đa số 8X Việt rất tự tin, nhiệt tình, đầy bản lĩnh và luôn lạc quan vào tương lai. Họ nắm bắt rất nhanh những trào lưu mới trên thế giới ở tất cả các lĩnh vực từ công nghệ thông tin, kỹ thuật số…cho đến thời trang và văn hóa văn nghệ…

Tôi thuộc nằm lòng một câu châm ngôn của người Việt: “Thuốc đắng dã tật, sự thật mất lòng”. Con người không có ai hoàn thiện cả nên 8X Việt cũng không phải là ngoại lệ.

Qua những người bạn Việt Nam của tôi, tôi nhận thấy không ít 8X Việt rất “cao su”, ít khi đúng hẹn mặc dù trước đó đã “chắc như đinh đóng cột” là sẽ đến đúng giờ, đó là chưa nói đến trường hợp cho người khác “leo cây” mà không thèm gọi điện thông báo cũng như không đưa ra bất cứ một lý do nào chính đáng cả.

Cách đây chưa lâu, cô phóng viên trẻ của một tạp chí gọi điện thoại hẹn phỏng vấn tôi tại quán cà phê. Tôi nhận lời nên đã gác tất cả mọi công việc lại và đến chỗ hẹn sớm hơn 15 phút, nhưng chiều hôm đó tôi đã phải đợi gần hai giờ đồng hồ mà sau đó không nhận được sự giải thích thỏa đáng…

Còn những tính xấu khác thì sao?

Hay nói tục, chửi thề. Thật đấy! Tôi ngồi uống bia với bạn là người nước ngoài ở “ngã tư quốc tế” (ngã tư Lương Ngọc Quyến – Tạ Hiện, Hà Nội), có rất nhiều 8X Việt hay ngồi uống ở đây và trong câu chuyện họ chửi thề liên tục. Mặc dù không nhắm vào ai cả nhưng người nghe rất khó chịu!

Người bạn nước ngoài của tôi vì không biết tiếng Việt nên luôn miệng hỏi họ nói gì mà hăng say thế, thậm chí cả khoa chân múa tay tôi đành trả lời đại khái cho qua chuyện.

Chưa hết, đấy là không kể họ còn gọi những người nước ngoài nào đi qua đấy là “con Tây này, thằng Tây kia” và bình phẩm này nọ rồi cười khả ố với nhau. Ôi trời ơi, chắc người người nước ngoài nào mà biết tiếng Việt nghe thấy sẽ tức điên lên mất!

Vì là thói quen chứ không phải là bản chất nên có thể sửa chữa được…

Dĩ nhiên, nhưng muốn sửa chữa được thì các bạn phải nhận ra được những thói quen… “có hại” của mình. Nếu có ai đó giúp họ nhanh chóng nhận ra được thì tốt hơn! Ngoài ra (Ti Ta ngập ngừng), không biết tôi có nên nói ra điều này không nhưng bản thân tôi lại gặp phải rồi. Đó là, một vài bạn chơi với tôi có ý định lợi dụng…

Lợi dụng?

Không phải tất cả đâu nhé, chỉ là những trường hợp cá biệt thôi. Tôi đang băn khoăn không biết có nên nói không thì bạn giục tôi cứ nói mà.

– 26 tuổi, sang Việt Nam lần đầu vào năm 2003 để thực hiện dự án nghiên cứu về ca dao, tục ngữ do Chính phủ Mỹ cấp học bổng Fulbright. Ti Ta cho biết trước khi sang VN cô chưa từng học tiếng Việt, mặc dù vậy với khả năng nói tiếng Việt nhanh như gió, phát âm chuẩn và dùng tiếng lóng hạng siêu của cô khiến nhiều người nghe phải ngạc nhiên. Hiện Ti Ta đang thực hiện dự án dịch 1000 bài ca dao sang tiếng Anh, đồng thời cộng tác với đài TH kỹ thuật số VTC và làm BTV tiếng Anh cho tạp chí Heritage; tham gia vào các hoạt động trình diễn của giới họa sỹ và …làm người mẫu ảnh.

Bạn thấy cái tết của người Việt như thế nào?

Tuyệt vời! Tôi chỉ biết thốt lên câu đó thôi mỗi khi nói đến ngày tết của các bạn. Tuyệt vời đến nỗi cho đến bây giờ đã sắp bước sang năm mới nhưng tôi vẫn còn nguyên vẹn cảm xúc đây này!

A, nhưng có một điều khiến tôi không vui. Đó là đêm giao thừa mọi người rủ nhau đi hái lộc. Thật là kinh khủng, tôi nghĩ 8X Việt không phải đi hái lộc mà là đi…phá lộc. Sáng mồng một bạn thử ra đường mà xem, hàng cây như mới vừa qua một trận bão!
Eleanor Claphan, sinh năm 1983 tại Canberra (Úc)

Sống ở VN một thời gia khá lâu, lại tập luyện với nhiều SV Việt, Eleanor Claphan thấy các bạn trẻ VN thế nào?

Điều đáng buồn nhất là dường như các bạn không mấy quan tâm tới nghệ thuật truyền thống của dân tộc mình. Tuồng, chèo, cải lương hay ca trù củ VN phải nói là rất hay, bằng chứng là một người nước ngoài như tôi phải lặn lội sang tận đất nước các bạn để học.

Hay các bạn đang mải mê cho những “dự án” to tát hơn chẳng? Họ rất nhiệt tình, cần mẫn và chăm chỉ học tập.

Nhưng sự say mê tìm tòi, sáng tạo thì hầu như là chưa có. Hình như ở họ còn thiếu một động lực gì đó.

Tôi rất ngạc nhiên khi thấy nhiều bạn trẻ ăn mặc rất mốt, dùng điện thoại sành điệu và đi xe đắt tiền có thể “ngồi đồng” ở quán cà phê. Họ ăn uống, nói chuyện tào lao, mà không cần biết đến thời gian.

Một hôm, vì quá tò mò nên tôi đã vờ như vô tình đi theo một nhóm bạn trẻ (xin lỗi) và tôi rất bất ngờ khi thấy họ lại tấp vào một quán cà phê sang trọng khác và lại ăn, uống, nói chuyện… rất lâu. Họ vừa ở quán cà phê bước ra mà?!

Bạn vẫn còn nhiều điều muốn nói?

Vâng! Nhiều bạn trẻ VN rất hay trốn học, hay chửi bậy. Nhiều khi lôi cả ông bà, cha mẹ nhau ra mà chửi mặc dù bản thân những người ấy chẳng có lỗi gì với họ cả!

Ngoài ra, 8X Viể khoái nhậu nhẹt, lại say bét nhè, rồi đánh nhau, rồi đua xe. Tôi có lần đi xe đạp từ Mai Dịch về nhà trọ ở Cao Bá Quát vào ban đêm, đoạn qua đường Kim Mã đã phải vất xe nhảy vội lên vỉa hè nếu không có lẽ đã trở thành …thương binh rồi! (cười). Họ còn hay nói xấu người nước ngoài. Dĩ nhiên là không phải tất cả 8X Việt!

Ý bạn là…

Bạn cứ nghe họ bình luận về chúng tôi thì biết. Ngạc nhiên là khi ai đó quay lại nhìn họ thản nhiên tỏ ra như không có chuyện gì xảy ra!

Warren Batty

Liệu có quá lời chăng khi anh toàn đề cập đến ưu điểm của 8X Việt?

Tôi nghĩ là mình không hề quá lời, sự thực là có rất nhiều bạn trẻ trên đất nước các bạn làm được như vậy mà, thậm chí còn hơn thế nữa!

Báo chí và các phương tiện thông tin đại chúng hay giới thiệu rất nhiều các bạn trẻ, thậm chí còn rất trẻ đã thành danh trong tất cả mọi lĩnh vực.

Các bạn trẻ VN rất nhiệt tình và mến khách, đặc biệt các bạn dân tộc miền núi, những nơi tôi đã có thời gian gắn bó và làm việc lâu dài. Họ rất tự tin vào sự hiểu biết của mình và ham học hỏi. Đặc biệt, nhiều bạn đã vượt qua mọi khó khăn để học tập rất tốt. Tôi rất khâm phục họ!

Về “thói hư, tật xấu”, tôi nghĩ các bạn còn đang trong giai đoạn hoàn thiện mình nên không tránh khỏi. Nếu săm soi kỹ, tôi còn rất rất nhiều (Warren Batty nhấn mạnh) tật xấu nữa là. Đó chỉ là thói quen và hoàn toàn có thể sửa được…

Cụ thể những “thói hư, tật xấu”đó là gì?

Nhiều 8X VN rất lười vận động. Tôi đã từng quan sát vào buổi sáng, trong khi nhiều người già chăm chỉ tập luyện ở những nơi công cộng thì các bạn trẻ lại …rung đùi ngồi uống cà phê.

Một nhà văn hóa đã nói với tôi rằng đó là hiện tượng “trẻ uống trà, già tập thể dục”.

Một tính xấu nữa mà tôi nhận thấy đó là tính ích kỷ và hay ỷ lại. Thực ra rất nhiều công việc họ có thể làm được nhưng họ không bao giờ tự giác mà luôn đùn đẩy cho ai đó, nếu không có ai làm thì họ mới… ra tay (cười)

Chỉ thế thôi sao?

Nhiều người còn có tính vô kỷ luật. Tôi đã từng làm việc với một số ngừơi đi muộn về sớm, nhiều khi đến chỗ làm việc vẫn còn hơi mùi rượu. Họ sống rất cẩu thả và bừa bãi.

Nhiều người không có ý thức chấp hành những nội quy, dù nhỏ. Có những bạn kiêu căng, tự phụ và thích khoe khoang, tỏ ra “trên thông thiên văn, dưới tường địa lý” mà có những điều nhỏ nhặt nhất trong cuộc sống nhơ nói câu “xin lỗi” và “cám ơn”…lại không biết.

Quan trọng là các bạn có chịu nhận ra đó là những thói hư tật xấu để mà sửa không! Tất nhiên, không phải trong một sớm một chiều là có thể hoàn thiện ngay.

Xin cảm ơn các bạn về cuộc trò chuyện thú vị này!