Dấu hiệu trước khi động đất từ những tầng đá địa chất

Một nhóm các nhà nghiên cứu Mỹ đã phát hiện ra những dấu hiệu thiết thực cho thấy có sự thay đổi ứng suất trong các tầng đá địa chất trước khi xảy ra hai cơn chấn động nhẹ tại thị trấn San Andreas Fault California.

Những quan sát này được nhận biết qua các thiết bị cảm biến được chôn sâu dưới lòng đất gần khu vực có chấn động. Nhóm nghiên cứu này nói rằng chúng ta đã nghiên cứu rất nhiều những dự báo chấn động thường xuyên, nhưng những phát hiện mới này sẽ giúp chúng ta có thể đưa ra những dự báo chính xác hơn trong một ngày gần đây.

Người cộng tác, Paul Silver, thuộc Viện khoa học Carnegie, Washington nói “Nếu như các bạn được cảnh báo trước 10 tiếng đồng hồ, từ lúc nhận ra có dấu hiệu động đất, chắc chắn các bạn có thể di tản và đưa toàn bộ người dân ra khỏi các tòa nhà, và chuẩn bị sẳn sàng cho công tác cứu hỏa trong tình huống có hỏa hoạn xảy ra.”

Ông cũng nói thêm với tờ báo BBC rằng “Những cảnh báo trước này sẽ cho bạn biết được mức độ của cơn chấn động như thế nào và đến mức độ nào”

Cách đo vận tốc sóng

Một công trình mới ra đời với tên gọi công trình Depth (Safod) nằm ngoài công trình đài thiên văn San Andreas Fault tại thị trấn Parkfield, một thị trấn nhỏ nằm giữa Los Angeles và San Francisco.

Vùng đất Safod

Đây là một thị trấn thường xuyên xảy ra những chấn động vừa và nhỏ khi các đĩa kiến tạo địa chất Bắc Mỹ và Thái Bình Dương chỏi nhau tạo nên khoản đứt gảy dọc theo khu vực San Andreas Fault.

Các nhà nghiên cứu ở Safod đã khoan một cái lổ thăm do cạn và một lổ sâu hơn vào trong giữa các lóp đá cát chảy địa chất. Ý tưởng này đã giúp các nhà khoa học thu được các chất nằm dưới lòng đất, có thể phúc vụ cho việc nghiên cứu trong phòng thí nghiệm và sử dụng thiết bị đo đạt đặt trong lổ để quan sát liên tục những thay đổi trong lớp đá.

Trong một thí nghiệm mới đây, các nhà khoa học đã sử dụng một thiết bị điện áp để đo các sóng rung động nằm sâu khoản 1 km trong lòng đất và sau đó đo thời gian đến của các sóng này tại máy thu địa chấn. Tiến sĩ Silver nói “ Những gì chúng ta tìm kiếm là những thay đổi về vận tốc sóng mà vận tốc này tương ứng với những thay đổi trong ứng suất, và người ta cho rằng những thay đổi ứng suất như thế sẽ cho biết trước những cơn địa chấn sắp xảy ra và có thể được sử dụng như là những dấu hiệu dự báo,” Tiến sĩ Silver giải thích thêm rằng vận tốc sóng làm biến đổi ứng suất do các đoạn đứt gảy mở ra và đóng lại trong tầng đá địa chất. Tiến sĩ nói “ Đã từ lâu con người cố gắn tìm ra phương cách để có thể dự báo được các cơn địa chấn, và tôi nghĩ rằng ngày nay kỹ thuật đã trở nên tốt hơn vì thế chúng ta có thể đo sự thay đổi này một cách chính sát hơn nhiều.”

“Chúng ta đã có đủ niềm tin”

Một nhóm gồm các nhà nghiên cứu đến từ đại học Rice và Viện nghiên cứu quốc gia Lawrence Berkeley đã đo được những thay đổi quan trọng trong tốc độ sóng địa chấn trước khi hai cơn chấn động nhỏ xảy ra.

Trong trường hợp đầu tiên, dấu hiệu được nhận thấy hai giờ trước khi xảy ra cơn động đất; trong trường hợp thứ hai, người ta đã nhận thấy có sự biến đổi 10 giờ trước khi có cơn rung chuyển.

Các nhà khoa học nói với tập chí Nature rằng những khám phá này là dấu hiệu khích lệ và đầy hứa hẹn trong lĩnh vực dự báo động đất. Giáo sư Fenglin Niu thuộc Đại học Rice nói “ Chúng tôi rất phấn khích bởi những dấu hiệu tiền động đất này và chúng tôi đang có kế hoạch sẽ triển khai hàng loạt các thí nghiệm mở rộng để chúng tôi có thể hiểu rõ hơn về thời gian và những cơ sở vất lý của chúng.”

Nhớ lại vụ động đất ngày 12 tháng 5 vừa qua tại Sichuan, Trung Quốc đã lấy đi hàng ngàn mạng sống con người, Tiến sĩ Niu nói với BBC “ Trong trận động đất vừa qua tại Trung Quốc cho thấy nếu chúng ta có thể dự đoán được những cơn động đất chỉ cần trước một vài phút thôi thì chúng ta đã có thể cứu sống rất nhiều trẻ em, chúng ta có thể giúp chúng di tản chúng ra khỏi các phòng học kịp thời.”

Hữu Tâm (Theo AFP)