Tham vọng xuất dương của các công ty Trung Quốc

Chiến lược quốc gia?

Năm 2007, đầu tư nước ngoài từ các tập đoàn Trung Quốc tăng gần gấp đôi. Trong khi đồng USD yếu, hệ thống tài chính của Mỹ chao đảo, và dự trữ ngoại tệ của Trung Quốc lên đến gần 1.500 tỉ USD. Sự xáo trộn của các mạch đầu tư đã tạo thêm một cảm giác: “trục địa chính trị đang thay đổi”. Vấn đề được đưa ra bàn cãi tại Mỹ và châu Âu là phía sau các vụ mua bán của các công ty Trung Quốc đều có sự kiểm soát của chính phủ với mục đích vươn ra thế giới.

Thực tế, hầu như rất ít sự cộng tác giữa các công ty và Chính phủ Trung Quốc, những cuộc thoả thuận mua bán nhắm vào lợi nhuận, uy tín, và kỹ năng hơn là mục đích về ngoại giao.

Trong lĩnh vực dầu, chính phủ thường có những quan hệ ngoại giao chặt chẽ với các nước nhiều dầu và trợ giúp về tài chính cho các công ty dầu. Vốn vay từ ngân hàng China Exim đã giúp công ty Sinopec nắm giữ phần lớn nhất dự án tại Angola. Mỹ từng ám chỉ Trung Quốc đang cố gắng khoá cửa các nguồn cung năng lượng tại Angola, Sudan, Zambia và Zimbabwe.

Nhưng thực tế, động thái của các công ty cho thấy họ hành động theo lợi nhuận hơn là theo chiến lược quốc gia. Khoảng 2/3 tài sản liên quan đến dầu của Trung Quốc tại nước ngoài được bán trên thị trường toàn cầu đạt giá cao hơn đưa về Trung Quốc, nơi các công ty bán với giá được bao cấp.

Doanh nghiệp tự tìm hướng đi riêng

Gần đây, ba ngân hàng Trung Quốc - ngân hàng xây dựng Trung Quốc, ngân hàng thương mại và công nghiệp Trung Quốc và ngân hàng Trung Quốc - đã gặp tập đoàn Temasek (Singapore) bàn luận mua cổ phần của Temasek trong ngân hàng Standard Chartered. PetroChina và Sinopec giành nhau mua đường ống dẫn dầu tại Sudan. Các công ty quốc doanh ngày một độc lập. Lợi nhuận đối với các công ty quốc doanh đã tăng 35% lên đến 165 tỉ USD năm 2006 và nhiều công ty đã kiếm được ngoại tệ mà họ có thể dùng để thâu tóm các công ty khác, tránh được sự quan liêu của chính sách ngoại hối.

Nhiều công ty đã tận dụng sự bùng phát cổ phiếu để mở đường. PetroChina, công ty nhôm Chalco, Shenhua Energy và China Coal Energy đã thu về hơn 1 tỉ USD thông qua phát hành cổ phiếu. Ngân hàng ICBC gần vỡ nợ vài năm trước đã thu về được 21,9 tỉ USD năm 2006 khi phát hành cổ phiếu lần đầu...

Theo SGTT