Mỹ tập trận, đe nẹt Syria

Mỹ đang chuẩn bị cho các lực lượng Jordan những năng lực cần có để bảo vệ cho kho vũ khí hóa học của Syria, một khi chính phủ của Tổng thống Bashar Assad mất quyền kiểm soát. Mang tên Eager Lion, cuộc tập trận 12 ngày này là sự phối hợp của các bài tập trên mặt đất, trên không và trên biển ở khắp Jordan. 8.000 binh sĩ từ 19 nước Arab và châu Âu cùng tham gia huấn luyện về an ninh biên giới, chiến tranh không chính quy, chủ nghĩa khủng bố và chống nổi dậy.

Trung tá thủy quân lục chiến Mỹ Duke Shienle nhận định, Syria là "một mối quan ngại chung của tất cả các đối tác chúng tôi trong khu vực". "Cuộc khủng hoảng Syria đang khiến tất cả các quân đội trong khu vực phải tăng cường cao độ", ông nói khi đang giám sát các binh sĩ mặc đồng phục đen từ Jordan và hai nước láng giềng của Syria là Iraq và Lebanon. Họ đang tham gia cuộc diễn tập giải cứu một phi cơ bị cướp tại đường băng ở sa mạc phía đông Jordan.

Gần đó, các nhà chiến lược của quân đội Mỹ đang dạy cho cảnh sát chống bạo động Jordan khống chế nhanh cuộc biểu tình giả của một nhóm người đầy giận dữ tại một trại tị nạn đông đúc. Những người huấn luyện từ chối cho biết tên trại, nhưng các học viên cho biết đó là trại Zaatari, giống với tên của một khu định cư ở biên giới với Syria, nơi có khoảng 185.000 người Syria di cư trú ngụ.

"Chúng tôi muốn tự do! Chúng tôi muốn một Syria tự do!", các học viên hét lên bằng tiếng địa phương Syria khi họ đóng giả làm người tị nạn. Vị trí của cuộc diễn tập này và những nội dung khác không được tiết lộ, theo quy định của quân đội Jordan.

Tại phía nam, hàng trăm binh sĩ Jordan đeo mặt nạ và diện đồng phục đen đang sử dụng súng máy, rocket và xe tăng để áp đảo một kẻ thù, khi các trực thăng và chiến đấu cơ Jordan do Mỹ hỗ trợ trước đó quần đảo trên bầu trời.

"Chúng tôi muốn tuyên bố với bất kỳ kẻ nào có những ý định xấu với Jordan rằng chúng tôi có thể đáp trả lại một cách đau đớn nhất!", một binh lính Jordan nói dưới cái nắng như thiêu đốt ở vùng núi khô cằn. Anh không tiết lộ tên và từ chối trả lời liệu có phải kẻ thù mà anh ta đang chống lại là quân đội của ông Assad hay không.

Một nội dung huấn luyện khác là hỗ trợ nhân đạo và quản lý khủng hoảng, liên quan đến 7.000 thành viên của các tổ chức phi chính phủ đang tham gia viện trợ cho người tị nạn Syria. Jordan là nơi trú ngụ của hơn nửa triệu người Syria chạy trốn khỏi các cuộc tấn công quân sự của quân đội chính phủ. Con số này dự kiến tăng lên 1,2 triệu người vào cuối năm nay.

Thiếu tướng Jordan Awni Edwan cho biết, Eager Lion là cuộc tập trận thường niên, từng được tổ chức hai năm một lần vào cùng thời điểm này trước đây. "Chúng tôi không có ý định tấn công ai", ông nói.

Jordan đề phòng tình huống ông Assad có thể sử dụng vũ khí hóa học để chống lại các nước láng giềng, hoặc nếu chính quyền Syria sụp đổ, kho vũ khí hóa học của nước này có thể rơi vào tay lực lượng al-Qaeda hoặc những phiến quân khác đang nỗ lực trỗi dậy cầm quyền ở Syria.

Có những đồn đoán cho rằng, khi chính quyền của ông Assad bắt đầu mất quyền kiểm soát, Jordan sẽ triển khai những binh sĩ có kỹ năng cao, được Mỹ huấn luyện và trang bị, để bảo vệ kho vũ khí hóa học của Syria và tạo ra một nơi trú ẩn an toàn cho người tị nạn dọc biên giới chung 375 km.

Eager Lion diễn ra trùng thời điểm Washington đang triển khai một hoặc hai hệ thống tên lửa Patriot dọc biên giới trên và nhất trí giữ lại ở nước đồng minh một phi đội gồm 12 đến 24 chiến đấu cơ F-16 sau cuộc tập trận này. Động thái này khiến chính quyền Syria và nước đồng minh Nga bày tỏ lo ngại.

Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov cho rằng, việc triển khai hệ thống phòng không ở Jordan nhằm thành lập một vùng cấm bay tại Syria là vi phạm luật quốc tế. Trong khi đó, Mỹ khẳng định nước này không có kế hoạch can thiệp quân sự vào Syria, dù Tổng thống Barack Obama vẫn để ngỏ khả năng này.

"Cuộc tập trận với lực lượng lớn nhất từng thấy ở Jordan, cùng với việc triển khai hệ thống Patriot và các chiến đấu cơ Mỹ rõ ràng cho thấy nền tảng của việc can thiệp quân sự vào Syria đang được thiết lập", đại tá Khalil Rawahneh, một nhà chiến lược quân sự Jordan, người từng tham gia vào ít nhất 16 cuộc tập trận có sự hỗ trợ của Mỹ và Anh trước khi nghỉ hưu cách đây 4 năm, nhận định.

Anh Ngọc (theo AP)