Sẽ tăng viện phí với người có thu nhập trên trung bình

Tiền phong đã có cuộc trao đổi với Thứ trưởng Nguyễn Thị Kim Tiến. Bà Kim Tiến nói: Với thời gian “ra đời” từ năm 1994, chính sách thu một phần viện phí theo Nghị định cũ đến nay đã có nhiều bất cập.

Tại thời điểm đó, quy định mức thu của chúng ta rất thấp, chỉ có 2.000 đồng/lượt khám bệnh và 10.000 đồng/giường bệnh/ngày...

Nhưng, quy định đó vẫn có hiệu lực đến nay, trong khi mức lương cơ bản năm 1999 chỉ có 120.000 đồng, còn bây giờ là 450.000 đồng, và sắp tới là 540.000 đồng, có nghĩa đã gấp 4 - 5 lần.

Một bất cập khác, mức thu viện phí đã thấp mà Nhà nước lại bao cấp tràn lan, hoàn toàn không phân biệt người giàu - người nghèo. Hơn nữa, mức thu không khác nhau nhiều giữa các tuyến, tạo cho người dân có điều kiện kinh tế và thuận tiện đường, đi lên tuyến trên rất nhiều gây quá tải.

Tôi ví dụ, một ca đẻ thường nhưng nhiều khi bà con ở các tỉnh cũng lên tận Bệnh viện Phụ sản Từ Dũ (TPHCM) hoặc là Viện Phụ sản T.Ư (Hà Nội), trong khi y tế tuyến xã có đủ khả năng...

Bất cập nữa là chính sách thu một phần viện phí đã tạo nên sự không công khai minh bạch, vì thu một phần là thu như thế nào, Nhà nước bao cấp cái gì, nhân dân trả cái gì, nó không rõ ràng.

Vậy theo đề xuất của Bộ Y tế, viện phí sẽ có gì mới, thưa bà?

Nếu được Chính phủ thông qua, viện phí mới sẽ được tính đúng, tính đủ các chi phí trực tiếp phục vụ cho bệnh nhân. Theo đó, công khai, minh bạch việc thu viện phí cho người dân biết.

Cùng với cách thu viện phí mới này, Nhà nước sẽ có chính sách trợ giúp đối với người có thu nhập thấp và người có hoàn cảnh khó khăn. Còn lại, các đối tượng có thu nhập trung bình trở lên sẽ phải chi trả đầy đủ viện phí.

Dự tính, trừ đi những đối tượng được Nhà nước trợ giúp, sẽ chỉ còn khoảng chưa đến 30% dân số phải chi trả đúng và đủ viện phí.

Cụ thể những đối tượng nào sẽ được trợ giúp viện phí theo cách tính mới và hình thức trợ giúp ra sao, thưa bà?

Nhà nước sẽ chi trả toàn bộ viện phí, đã được tính đúng và tính đủ, thông qua bảo hiểm y tế cho những đối tượng diện chính sách, người nghèo, trẻ em dưới 6 tuổi, người có công, đồng bào dân tộc thiểu số và hỗ trợ người cận nghèo.

Lần này, ngành y tế đề nghị những người cận nghèo được Nhà nước hỗ trợ 50% thẻ bảo hiểm, địa phương bỏ ra 50% nữa, để cho người cận nghèo cũng được hưởng chính sách viện phí như người nghèo.

Chúng tôi cho rằng, người cận nghèo thì mới thoát nghèo, mà ốm một trận nặng, phải bỏ tiền ra đi viện cũng sẽ thành người nghèo. Nên cần được Nhà nước và địa phương mua bảo hiểm 100%.

Ngoài ra, ngành y tế cũng đề nghị hỗ trợ một số đối tượng đặc biệt. Ví dụ bệnh nhân tâm thần, lao, phong, trẻ em mồ côi, người cơ nhỡ, người già không nơi nương tựa, bệnh nhân trong các thảm họa, thiên tai và các đại dịch, các bệnh hiểm nghèo.

Thưa bà, việc tính đúng, tính đủ viện phí sẽ dựa trên cơ sở nào?

Lấy ví dụ, tổng chi phí ca mổ ruột thừa giá 1 triệu đồng thì viện phí là 1 triệu đồng. Đối tượng chính sách được Nhà nước trả thông qua bảo hiểm y tế, đối tượng khác phải tự bỏ tiền hoặc muốn có quyền lợi thì mua bảo hiểm để tiến tới bảo hiểm y tế toàn dân.

Tôi lưu ý: Đề xuất của Bộ Y tế không phải là tăng viện phí, mà là tính viện phí theo thực chi. Giai đoạn đầu, viện phí sẽ được tính bao gồm tất cả những chi phí cần thiết cho một bệnh nhân, từ thuốc, bông băng, rồi xét nghiệm...

Còn chi phí về khấu hao máy móc, thực ra phải tính đầy đủ, nhưng giai đoạn đầu sẽ không tính ở bệnh viện tuyến huyện, còn bệnh viện tuyến tỉnh và T.Ư chỉ tính những cái nào trực tiếp phục vụ bệnh nhân.

Như vậy, nói là tính đúng, tính đủ, nhưng giai đoạn đầu sẽ chỉ tính khoảng 70 - 80% tổng viện phí đã thực chi. Đến giai đoạn sau, khi thu nhập người dân đã nâng cao hơn, người tham gia bảo hiểm y tế (BHYT) nhiều hơn, mệnh giá BHYT được nâng lên, thì khấu hao máy móc và xây dựng cơ bản mới tính vào viện phí.

Những năm gần đây BHYT liên tục bội chi, vậy giải pháp nào cho BHYT khi viện phí tính đúng, tính đủ, thưa bà?

Đúng là phải có những giải pháp đối với nguy cơ “phá quỹ” BHYT. Nguyên nhân cơ bản của mọi nguyên nhân là thiếu tiền. Mệnh giá thẻ BHYT hiện quá thấp, lương đã thấp rồi mà bảo hiểm bắt buộc chỉ đóng 3% lương, còn bảo hiểm y tế cho người nghèo cũng rất thấp, trước là mệnh giá 60.000 đồng rồi lên 80.000 đồng và bảo hiểm tự nguyện cũng vậy.

Giải pháp cơ bản nhất vẫn là tăng nguồn thu. Tôi xin nêu 2 vấn đề: Thứ nhất là phải có nhiều người tham gia BHYT, bởi vì nguyên tắc của bảo hiểm y tế đối với xã hội là người khỏe lo cho người ốm, nhưng hiện nay tham gia BHYT chủ yếu là người ốm và đối tượng bắt buộc. Thứ hai, phải nâng mệnh giá mỗi một thẻ BHYT lên.

Một vấn đề khác, theo Thông tư 06, đúng là hiện nay người dân khó tiếp cận bảo hiểm y tế tự nguyện. Trước đây ra Thông tư này vì sợ bội chi, nay theo tinh thần cái gì có lợi cho người dân thì làm, nên Thông tư này sẽ được điều chỉnh.

Xin cảm ơn bà.

Võ Văn Thành
Thực hiện